Food & Health
အက်က္လြန္အစားအစားေတြကို စားတဲ့အခါ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္မလဲ
Overcook ဆိုတာ အဘိဓာန္ထဲၾကည့္လိုက္လွ်င္ အက်က္လြန္တယ္။ လိုတာထက္ ပိုခ်က္တယ္လို႔ေတြ႕ရမွာပါ။ အက်က္လြန္အစားအစားေတြကို စားတဲ့အခါ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္မလဲ။
Switzerland (ဆြတ္ဇလန္) က ၁၉၃၀ မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သုေသတနေတြမွာ ျပဳျပင္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ ႏွင့္ အက်က္လြန္ေနတဲ့ အစားအစာေတြက ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေသြးျဖဴဥေတြ ျမင့္တက္ေစတယ္ဆိုပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနကို digestive leucocytosis လို႔ေခၚပါတယ္။ ေရာဂါပိုးေတြ ႏွင့္ ေရာငိကိုင္းျခင္းေတြေၾကာင့္ ထိုကဲ့သို႔ ေသြးျဖဴဥျမင့္တက္တဲ့ အေျခအေန(digestive leucocytosis) ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုပါတယ္။ အပူခ်ိန္ျပင္းျပင္းမွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီးခ်က္ထားတဲ့ အစားအစာေတြကို ခႏၶာကိုယ္က ေခ်ဖ်က္စုပ္ယူဖို႔ အခ်ိန္အၾကာႀကီးလိုအပ္ၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းဘူးဆိုပါတယ္။
အသားေတြကို အပူခ်ိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ အခ်ိန္အၾကာႀကီးခ်က္တဲ့အခါ HCAs (heterocyclic amines) ႏွင့္ PAHs (polycyclic aromatic hydrocarbons) လို႔ ေခၚတဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ပစၥည္းေတြထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ခ်က္ျပဳတ္ေနစဥ္ မီးခိုး ႏွင့္ ထိေတြ႕တဲ့အစားအစာေတြႏွင့္ တူးသြားတဲ့အစားအစာေတြမွာ ဒီဓာတ္ႏွစ္မ်ိဳးပိုျဖစ္တယ္ဆိုပါတယ္။
သုေသတနေတြမွာလည္း ကင္ဆာႏွင့္ အက်က္လြန္တဲ့ အစားအစာေတြဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ေရးထားတာေျမာက္ျမားစြာေတြ႕ရပါတယ္။ တိရစၧာန္ေတြကို စမ္းသပ္တဲ့ သုေသတနေတြမွာ HCAs မ်ားျပားစြာပါဝင္တဲ့ အစာေတြကို ေကၽြးၾကည့္တဲ့အခါ အေရျပားကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႏွင့္ အသည္းကင္ဆာေတြ ပိုျဖစ္တယ္ဆိုပါတယ္။
ပညာရွင္ေတြက အစားအစာေတြကို ကင္မစားဖို႔ ႏွင့္ အပူခ်ိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ အခ်ိန္အၾကာႀကီးခ်က္မစားဖို႔ အႀကံေပးၾကပါတယ္။ အကင္ႀကိဳက္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ဆင္ျခင္စရာေတြပါ။ ကဆီဓာတ္မ်ားတဲ့ ေပါင္မုန္႔မီးကင္တို႔၊ ျပင္သစ္အာလူးေၾကာ္တို႔မွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ acrylamide ဓာတ္ေပါင္းေတြသိပ္မ်ားတယ္ဆိုပါတယ္။
ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ acrylamide ဓာတ္ေပါင္းေတြက အစားအစာေတြကို အပူခ်ိန္ 120'C ေလာက္အပူေပးမွ ထြက္လာတတ္ေပမည့္ acrylamide ဓာတ္ေပါင္းေတြအစားအစာေတြမွာ ပါဝင္မႈမ်ားလာတာႏွင့္အမွ် ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်တိုးလာတာေၾကာင့္ ကမ႓ာက်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္း (WHO) ကေတာင္ acrylamide ဓာတ္ေပါင္းေတြကို အထူးအာ႐ုံစိုက္ေနရပါၿပီ။
အက်က္လြန္တဲ့ အစားအစာေတြမွာ ဗိုက္တာမင္ေတြခ်ိဳ႕တဲ့ကုန္တယ္ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗိုက္တာမင္ B1 ၊ B3 ႏွင့္ ေဖာလိပ္ဓာတ္ေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသီးအရြက္ေတြ ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခါ ပိုသတိထားသင့္တယ္ဆိုပါတယ္။ အသီးအရြက္ခ်က္တဲ့အခါ ပိုးသတ္ေဆးစင္ေအာင္ေဆးဖို႔ ႏွင့္ တတ္ႏိုင္သမွ် အနိမ္ဆုံးထားဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။
ေၾကာ္တဲ့ အသီးအရြက္ ႏွင့္ ကင္တဲ့အသီးအရြက္မွာ အာဟာရတန္ဖိုးျမန္ျမန္ေပ်ာက္သြားတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ဘီယာေသာက္တဲ့အခါ အျမည္းအေနႏွင့္စားတဲ့ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းကင္မွာ အာဟာရတန္ဖိုးရွိမွ ရွိပါ့မလားေတာင္ေတြးစရာပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အေတာ္ပညာရပါတယ္။
Read More >>>>> စပ်စ္သီး၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
အက်က္လြန္တဲ့ အစားအစာႏွင့္ candida လို႔ေခၚတဲ့ မိႈေတြကလည္း ဆက္စပ္မႈရွိတယ္ဆိုပါတယ္။ အက်က္လြန္တဲ့ အစားအစာေတြေၾကာင့္ ရင္ပူျခင္းႏွင့္ အစာႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုပါတယ္။
ျပဳျပင္ထားတဲ့ အသင့္စားအစားေတြကို ေရွာင္သလို အက်က္လြန္တဲ့ အစားအစာေတြကိုလည္းေရွာင္ပါလို႔ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြေျပာပါတယ္။ သဘာဝအစားအစာေတာင္ မစားတတ္တဲ့ အခါ က်န္းမာေရးဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ စားတတ္ဖို႔လည္း အသိပညာဗဟုသုတရွိဖို႔လိုပါတယ္။ အသိပညာႏွင့္ စားတတ္ၾကပါေစ။
Credit: Dr. PHYO MAUNG
