Food & Health
ေန႔စဥ္ လူတိုင္းစားေပးသင့္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႕ သစ္သီးဝလံမ်ား
ျမန္မာထမင္းဝိုင္းမွာ ပါေလ့ရွိတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ျဖစ္တဲ့ အစိမ္းရင့္ေရာင္ရွိတဲ့ ဟင္းရြက္မ်ား၊ ဥပမာ-ဟင္းႏုနယ္၊ ကိုက္လန္၊ ကန္စြန္းရြက္၊ ဒန္႔ဒလြန္ရြက္အစရွိတဲ့ အရြက္ေတြထဲမွာ သံဓာတ္ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္တဲ့အတြက္ သံဓာတ္ခ်ိဳ ႕တဲ့မႈရွိေသာ ေသြးအားနည္းေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဟင္းႏုနယ္ ထဲမွာပါတဲ့ ဓာတ္ေတြက မ်က္စိအတြင္းတိမ္ ျဖစ္ပြားမႈကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ အသက္ႀကီးလာလို႔ ျဖစ္ပြား တတ္တဲ့ MAC ULAR DEGENERATION ေခၚတဲ့ မ်က္စိကြယ္ျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
မုန္ညင္းစိမ္း၊ ဒန္႔သလြန္ရြက္တို႔၊ ကိုက္လန္ရြက္တို႔မွာ ကယ္လ္ဆီယမ္ဓာတ္ ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့အတြက္ အရိုးမ်ား ႀကီးထြားသန္မာေစႏိုင္ပါတယ္။
အဝါေရာင္ရွိတဲ့ သေဘၤာသီး၊ သရက္သီး၊ ကန္စြန္းဥဝါ၊ မုန္လာဥနီ စသည္တို႔မွာ မ်က္စိ အားေကာင္းေစတဲ့ ဘီတာကာရိုတင္း (သို႔) ဗီတာမင္ေအဓာတ္ ၾကြယ္ဝစြာပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္စိအားေကာင္းေစတယ္။ အသားအေရ စိုေျပလွပေစတယ္။ ဒီဓာတ္ဟာ ေနေရာင္ျခည္ထဲမွ UV ေရာင္ျခည္ကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ အတြက္ အေရျပားကင္ဆာကို ကာကြယ္ေပးျပန္တယ္။ မုန္လာဥနီဟာ ေသြးတြင္း ကိုယ္လက္စထေရာကို က်ဆင္းေစတဲ့အတြက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဖရဲသီး၊ တရုတ္ဆီးသီး၊ သေဘၤာသီး စတဲ့အသီးေတြထဲမွာ LYCOPENE လိုက္ကိုပင္းလို႔ ေခၚတဲ့ဓာတ္တမ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဓာတ္ပစၥည္းဟာ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႔ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ အဆုတ္ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္လည္း ကာကြယ္ေပးတယ္။
မုန္လာအုပ္စုဝင္ေတြျဖစ္တဲ့ ပန္းေဂၚဖီ၊ ပန္းေဂၚဖီအစိမ္း၊ ေဂၚဖီရြက္ အစရွိသည္တို႔ဟာ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာတို႔ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း သက္ေသျပခ်က္ေတြ ထြက္လာျပီျဖစ္တယ္။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ရင္သားကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးကို ပန္းမုန္လာမွ ထုတ္လုပ္ႏို္င္ေအာင္ သုေတသီတို႔က ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။
ၾကက္သြန္မ်ားဟာ ေဆးဘက္ဝင္ေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴကို ေလ့လာ စမ္းသပ္မႈ ျပဳခဲ့ရာမွာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႔ ခုခံအားစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ အဆီဓာတ္က်ဆင္းေစတဲ့အတြက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း၊ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ္ေဆး အာနိသင္ရွိေၾကာင္း၊ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းတြင္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါ မ်ားကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိရျပီး ျဖစ္တယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴကို တေန႔ ၂-တက္ေလာက္ ေန႔စဥ္စားေပး သင့္တယ္ လို႔သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၾကက္သြန္ျဖဴကို စားတဲ့အခါ မစားမီ လွီးျဖတ္ျပီး ၁၅-မိနစ္ခန္႔ ေလသလပ္ ခံထားကာ အစိမ္းစားမွသာလွ်င္ အာနိသင္ရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ၾကက္သြန္နီဟာလည္း သူ႔ထဲမွာပါတဲ့ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားက ကင္ဆာကလာပ္စည္းေတြကို တိုက္ဖ်က္ေပးႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာကလာပ္စည္းေတြကို အားေပးတဲ့ အင္ဇိုင္းတြကိုလည္း တားဆီးေပးတယ္။ ေသြးခဲမႈကိုလည္း အားမေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္အတြင္းေသြးခဲျခင္းကို ဟန္႔တားေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကက္သြန္နီ စားျခင္းအားျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္း ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားပိုး အခ်ိဳ႔၊ မႈိပါးအခ်ိဳ႔နဲ႔ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး အခ်ိဳ႔ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီဟာ အရိုးေပ်ာ့ျခင္း၊ အရိုးအားနည္းျခင္း ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
သစ္သီးဝလံျဖစ္တဲ့ စပ်စ္သီးအုပ္စုထဲမွာ စပ်စ္သီးအနီနဲ႔ အညိဳရဲ႔ အခြံထဲမွာရွိတဲ့ သစ္သီးတမ်ိဳးဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အက်ိဳးရွိေသာ သိပ္သည္းဆမ်ားသည့္ ကိုလက္စထေရာ(HDL)ကို ျမႇင့္တင္ေစတဲ့ အတြက္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ စပ်စ္သီးအနီမွ ထုတ္လုပ္တဲ့ ဝိုင္နီ ေသာက္သံုးမႈ၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ နည္းပါးလွေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။
သံပရာသီး၊ သံပယိုသီး၊ ေရွာက္သီး၊ ကမၺလာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ ကၽြဲေကာသီး၊ ဂရိတ္ဖရု စတဲ့ အသီးမ်ားဟာ ဗီတာမင္ စီဓာတ္ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ပါတယ္။ လီမြန္နစ္လို႔ေခၚတဲ့ သံပုရာမ်ိဳးဝင္ အသီးမ်ားမွ ထုတ္ယူရရွိတဲ့ ဓာတုပစၥည္း တမ်ိဳးဟာ ကင္ဆာက္ို ကုသႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိထားပါတယ္။ ဒီအသီးေတြမွာ ပါဝင္တဲ့ အမွ်င္မ်ားကလည္း ကင္ဆာေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဘယ္ရီသီး အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ စထေရာ္ဘယ္ရီ၊ ဘလူးဘယ္ရီတို႔ဟာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းအတြင္း ဘက္တီးရီးယား အမ်ိဳးမ်ိဳးကို တားဆီးကာကြယ္ေပးတဲ့အတြက္ ဆီးအိတ္ေရာင္ရမ္းေရာဂါကို ကာကြယ္ ေပးပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီးနဲ႔ ေထာပတ္သီးတို႔ဟာလည္း လူႀကိဳက္မ်ားသလို က်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ပထမတန္း အသီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပိုတက္ဆီယမ္နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္ဓာတ္တို႔ ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္တဲ့အတြက္ ၾကြက္သားမ်ားကို သန္စြမ္းေစလို႔ ေညာင္းညာကိုက္ခဲျခင္းမွ အထူးကာကြယ္ေပးပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးအားနည္းသူမ်ားႏွင့္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိ သူမ်ား ေန႔စဥ္ ေသြးက်ေဆးပံုမွန္ ေသာက္ေနသူမ်ား စားေပးသင့္ပါတယ္။ ေထာပတ္သီးကေတာ ့ႏွလံုးေရာဂါ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီးမ်ား ညႊန္ေလ့ရွိတဲ့ အစားအစာထဲမွာ ထိပ္ဆံုးက ေနရာယူထားပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေထာပတ္သီးမွာပါတဲ့ အဆီဓာတ္ဟာ ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာကို ခ်ေပးတဲ့အျပင္ ဗီတာမင္အီးနဲ႔ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္ဘီ အုပ္စုေတြပါ အမယ္စံုေအာင္ ပါပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းနဲ႔ အမွ်င္ဓာတ္ေခၚ ဖိုင္ဘာပါလို႔ ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ ဝမ္းမခ်ဳပ္ေစဘူး။
ပန္းသီးဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္သင့္ေတာ္ေသာ အသီးအႏွံတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ေန႔လွ်င္ ပန္းသီးတစ္လံုး စားေပးပါက ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ေတာင္ စာဆိုရွိပါတယ္။ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသက္ႀကီးလို႔ ကလပ္စည္းမ်ား ပ်က္စီးသြားမႈကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရာမွာ ကူညီေပးပါတယ္။ ကိုလက္စထေရာ အဆီဓာတ္ကို က်ေစပါတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ပစၥည္းမ်ားကို တိုက္ထုတ္ေပးပါတယ္။ အျခားေသာ အစားအစာမ်ားမွ ရရွိတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ားရဲ ႔ ၁၀%ကို ပန္းသီးတစ္လံုးစားရံုနဲ႔ပဲ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
ပဲသီး၊ ပဲေတာင့္ရွည္၊ ပဲပုပ္၊ ပဲပိစပ္၊ ဘိုစားပဲ၊ ပဲရာဇာ၊ ပုလားပဲ စတဲ့ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးမွလည္း ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စု ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္တဲ့အျပင္ အသားဓာတ္ အမွ်င္ဓာတ္ကိုလည္း ရရွိ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
အသီးအရြက္ေတြဟာ လူေတြအတြက္ အမ်ားႀကီး အသံုးတည့္တယ္ ဆိုတာ သိေလာက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံမ်ားကို ေန႔စဥ္စားသံုးမယ့္ အစားအစာထဲမွာ ငါးႀကိမ္ခန္႔ ပါေအာင္ စားသင့္ပါတယ္။
ေဒါက္တာေထြး (ေဆး-မန္း)
