Food & Health
အလြန္အကၽြံစားမိရင္ လူကိုအႏၲရာယ္ျဖစ္ေစနိုင္တဲ့ ပင္လယ္စာမ်ား
ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈေတြရဲ့ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ အဏၰဝါေဂဟစနစ္ကိုပါ မ်ားစြာထိခိုက္ မႈေတြ ရွိလာတယ္လို႔ သိပၸံပညာရွင္ေတြက သတိေပးေျပာခဲ့ပါတယ္။
ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္ေတြမွာ ထပ္မံ ေတြ႕ရွိလာတာကေတာ့ ေဂဟစနစ္ပ်က္စီးမႈရဲ့ ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ ပင္လယ္ေနသတၱဝါေတြမွာပါ အဆိပ္ေတာက္ေတြ မ်ားလာတာေၾကာင့္ ပင္လယ္စာေတြဟာ က်န္းမာေရးေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးဘက္ကို အေလးသာေနပါ တယ္။
ေအာ္ရီဂြန္တကၠသိုလ္ရဲ့ ေလ့လာခ်က္တခုမွာေတာ့ ပင္လယ္စာေတြကိုေလ့လာခဲ့ရာ ခ႐ုကမာလိုေရသတၱဝါ ေတြမွာ Domoic Acid လို႔ေခၚတဲ့ အဆိပ္ပမာဏဟာ ပုံမွန္ရွိသင့္တာထက္ အႏၲရာယ္ရွိ ပမာဏျဖစ္လာျခင္းဟာ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈရဲ့ အက်ိဳးဆက္တခုပဲလို႔ ေလ့လာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
သဘာဝအတိုင္းျဖစ္ေပၚလာတဲ့ Domoic Acid ဟာ ေရညႇိအမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးကေန ထုတ္လုပ္တာေၾကာင့္ အနီးအနား မွာရွိတဲ့ ကမာေကာင္၊ ငါးနဲ႔ တျခားေရသတၱဝါေတြေပၚမွာ တင္က်န္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒီအက္စစ္ဓာတ္ပမာဏ အသင့္အတင့္ကို စားမိရင္ေတာင္ လူကိုအႏၲရာယ္ရွိေစၿပီး အခုလို အက္စစ္ဓာတ္အမ်ားအျပားစုျပဳံေနတဲ့ ပင္လယ္စာေတြကို စားမိခဲ့ရင္ ေသေစနိုင္တဲ့အထိ ျပင္းထန္နိုင္ပါတယ္။
၁၉၈၇ ခုႏွစ္၊ ကေနဒါနိုင္ငံမွာ လူေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ဟာ ပင္လယ္စာေတြေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ခဲ့ၿပီး သုံးဦး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ပင္လယ္စာအဆိပ္သင့္ၿပီဆိုရင္ ေအာ့အန္မယ္၊ ဝမ္းသြားမယ္၊ ႂကြက္တက္ျခင္းေတြ ခံစားရ တာမို႔ ေရာဂါလကၡဏာျဖစ္ေပၚလာတာနဲ႔ နီးစပ္ရာ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္းကို အျမန္ဆုံးသြားရပါမယ္။
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ Domoic Acid အဆိပ္သင့္ခဲ့ရင္ေတာ့ မွတ္ဉာဏ္ဆုံးရႈံးျခင္း၊ ေျခလက္ထုံက်င္ျခင္းကိုပါ ဆိုးဆိုး ရြားရြားခံစားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Domoic Acid ကို ပင္လယ္ေနသတၱဝါေတြမွာ အမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ ေႏြရာသီမွာ ဂဏန္း၊ ဂုံး၊ ေယာက္သြား၊ ငါးေသး၊ ကမာေကာင္ေတြ ေရွာင္ၾကဖို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြက အႀကံ ေပးထားပါတယ္။
ပင္လယ္စာေတြဟာ လူကိုေကာင္းက်ိဳးျပဳသလို အလြန္အကၽြံစားမိတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ စနစ္တက်ခ်က္ျပဳတ္မ ျပင္ဆင္မိတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အစာအဆိပ္သင့္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ငါးပူတင္းလို အဆိပ္ရွိတဲ့ ငါးမ်ိဳးကို ကိုယ္တိုင္ ခ်က္ျပဳတ္တာထက္ တတ္ကၽြမ္းတဲ့စာဖိုးမႉးေတြ ျပင္ဆင္ေပးတာကိုပဲ စားပါ။
သႏၲာေက်ာက္တန္းေတြမွာ ရွင္သန္ ေပါက္ဖြားတဲ့ ငါးရွဉ့္ေတြဆိုလည္း အသားကလြဲလို႔ တျခားအတြင္းပိုင္းကလိစာ၊ ေခါင္းေတြကို မစားဘဲ တခါစားရင္ အနည္းငယ္ေလာက္ပဲ စားသင့္ပါတယ္။ ငါးရွဉ့္စားတဲ့အခါ အရက္ ဘီယာေတြနဲ႔ တြဲမစားသင့္ပါဘူး။
ခ႐ုကမာလို အခြံမာပါတဲ့ ပင္လယ္စာေတြကို ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခါ အရင္ဆုံး အခြံအတြင္းအျပင္ သန႔္စင္ ေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆးေၾကာေပးရပါတယ္။ စားတဲ့အခါ အနည္းငယ္ေလာက္ပဲ စားသင့္ၿပီး အမ်ားႀကီးစားမိ ရင္ အစာအဆိပ္သင့္နိုင္ပါတယ္။
အစာလည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာဆိုတဲ့အတိုင္း ပင္လယ္စာေတြကို ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္တဲ့အခါ နည္းစနစ္မွန္ဖို႔ လိုအပ္သလို၊ တႀကိမ္တည္း အလြန္အကၽြံစားသုံးတာထက္ သင့္တင့္႐ုံေလာက္ပဲ စားမယ္ဆိုရင္ လူကိုအႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ အဆိပ္ေတာက္ရန္ကေန ကင္းေဝးေစနိုင္ပါတယ္။
Credit: burma.irriwaddy
