Food & Livestock

အဆိုပါ ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ဂိတ်မှတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ မြန်မာ့လယ်ယာ ထွက်ကုန်များ ဖြစ်သော သစ်သီးဝလံများ၊ ကြက်သွန်နီ၊ ဆန်၊ ပြောင်း၊ သကြား၊ ကြံ၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် နှမ်း အစရှိသည့် သီးနှံများကို အဓိကထား တင်ပို့နေခြင်း ဖြစ်ပြီး တရုတ်ဘက်မှ စိုက်ပျိုးရေးသုံး သွင်းအားစုများ၊ လူသုံးကုန်နှင့် စက်မှုထွက်ကုန်များကို တင်သွင်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ သကြားနှင့် ကြံထွက်ပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးဝင်းဌေးက “သကြားကတော့ တင်ပို့ တာတော့ သိပ်မရှိပါဘူး။ ကြံတင်ပို့ဖို့ ကိစ္စပါ။ ဒီဇင်ဘာလလောက်ဆို အခက်အခဲဖြစ်မှာ။ ဒီအချိန်ကတော့ မခုတ်ရသေးဘူး၊ စိုက်ကြပျိုးကြတုန်း။ ကြံကတော့ တန်ချိန် ၇ သိန်းကျော်လောက် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှတင်ပို့တယ်။ လယ်ယာထွက်ကုန်က တရုတ်နယ်စပ်ကို တော်တော်များများ အားထားနေရတာ။ အပေါက် ပိတ်လိုက်တဲ့ အခါကျတော့ အခက်အခဲတော့ အများ ကြီး ရှိတာပေါ့” ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။

လက်ရှိ ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက် ပိတ်လိုက်သည့် အချိန်တွင် ဂိုဒေါင်များထဲ၌ တရုတ်သို့ တင်ပို့မည့် သကြားများ၊ ဆန်၊ ပြောင်း၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် နှမ်း စသည့် လယ်ယာထွက်ကုန်တချို့ ကျန်ရှိနေသည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ထို့ပြင် ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ဂိတ်ပေါက်သည် မြန်မာပြည်ထွက် ကုန်စိမ်းသီးနှံများ အဓိက တင်ပို့နေရသဖြင့်လည်း ယခုကဲ့ သို့ ပိတ်သွားခြင်းက မြန်မာကုန်သည်များအတွက် ထိခိုက်နစ်နာမှုများရှိသလို နယ်စပ်ဂိတ်ကို မှီခိုလုပ်ကိုင်စားသောက်နေ သော ကုန်ကားသမားများ အပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက်လည်း အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ကာ စားဝတ်နေရေး အကျပ်အတည်း ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်တချို့က ပြောသည်။

ပြည်တွင်းတွင် ပိုလျှံသည့် မြန်မာ့လယ်ယာ ထွက်ကုန်ပစ္စည်းများသည် တရုတ်ကိုသာ အဓိကအားထား၍ နယ်စပ်မှ တင်ပို့ရသလို တချို့ ကုန်စည်များကလည်း ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့၍ မရသဖြင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကိုသာ အားထားနေရခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီနှင့် ဇူလိုင်လက မန့်ဝိန်း၊ ကျင်စန်းကျော့၊ ဆင်ဖြူရှင် စသည့် တရုတ်နယ်စပ်ဂိတ်များ ပိတ်ခဲ့စဉ်က လည်း မြန်မာ့ လယ်ယာထွက်ကုန်များ ဖြစ်သော ဖရဲသီးတင် ၁၂ ဘီးကား အစီးလိုက် စွန့်ပစ်ရခြင်းများ ရှိသလို ပြောင်းနှင့် ကြံများလည်း မြစ်ထဲ၊ မြောင်းထဲသို့ စွန့်ပစ်ရခြင်းများ ရှိခဲ့ကြောင်း ကုန်သည်များထံမှ သိရသည်။

ကြံ၊ သကြားကုန်သည် တဦးက “ကြံတွေဘာတွေကိုတောင် နောက်ဆုံး မပို့နိုင်လို့ ချောင်းထဲမြစ်ထဲ မျှောလိုက်တာတို့၊ သစ်သီးတွေဆိုရင် လမ်းဘေး စွန့်လိုက်ရတာတို့၊ မြစ်ထဲ စွန့်ပစ်လိုက်ရတာတို့ ရှိခဲ့တယ်။ ဒါကတော့ ရာခိုင်နှုန်း ၁၀၀ လောက် ဆုံးရှုံးသွားတာပေါ့။ ကားခလည်းဆုံး၊ ပစ္စည်းဖိုးလည်း ဆုံးတာတွေပေါ့။ ပြောရရင်တော့ အခုလို ပိတ်တာက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လယ်ယာထွက်ကုန်ကို အားကိုးနေရတော့ သိပ်တော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ယခင်နှစ်က တရုတ်ဘက်သို့ တင်ပို့သည့် ကြံ ၁ တန်လျှင် ယွမ် ၈ သောင်းခွဲမှ ၉ သောင်းအထိ ရရှိပြီး ယခုနှစ်တွင်လည်း လက်ရှိအချိန်၌ တရုတ်ငွေကြေး ဈေးတက်ပြီး မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းသဖြင့် ကြံဈေးကောင်းမည့်နှစ် ဖြစ်သည် ဟု ကုန်သည်များက သုံးသပ်ထားသည်။

သို့သော် တရုတ်နယ်စပ် ဂိတ်ပေါက်များ ပိတ်ထားသောကြောင့် တောင်သူများအတွက် အခက်အခဲ ကြုံလာနိုင်ပြီး နယ်စပ် ဂိတ်ပေါက်ဖွင့်ရန် ရင်တမမနှင့် စောင့်ဆိုင်းနေရပြီး ကြံခင်းထဲတွင်သာ ကုန်များ စွန့်ပစ်ဖျက်ဆီးခံရမည့် အခြေအနေ ဖြစ်နေ သည်ဟုလည်း ဦးဝင်းဌေးက ပြောသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း ထီးချိုင့်မြို့နယ်ရှိ ကြံစိုက်တောင်သူ ဦးဝေညွန့်က “ကျနော်တို့ဘက်မှာတော့ အခုက မြေဆီတွေ ဈေးတက်လို့ မသုံးနိုင်ဘူး။ ဆေးဝါးတွေလည်း ဈေးတက်လို့ မသုံးနိုင်ဘူး။ ကြံကလည်း အရင်နှစ်ထက် အထွက်နည်းတယ်။ လာမယ့်နှစ် မှာလည်း ဈေးကြီးတော့ သိပ်မစိုက်နိုင်ဘူး။ အဲဒီတော့ ဒီနှစ်က အထွက်လျော့မယ်။ အရင်က တဧက တန် ၃၀ လောက်ဆို ရင် ဒီနှစ်ကတော့ တန်ချိန် ၁၄/၁၅ လောက် ဆိုတာတောင် မနည်းထွက်ရမှာ” ဟု လက်ရှိ အခြေအနေကို ရှင်းပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကြံစိုက်ပျိုးမှု ဧက သောင်းနှင့်ချီ ရှိပြီး ကြံ တဧကလျှင် ပုံမှန်တန်ချိန် ၃၀ အထိ ထွက်ရှိကာ စိုက်ပျိုးစရိတ် မှာ ယခင်က တဧက ကျပ် ၄ သိန်းကျော်သာ ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်တွင် မြင့်တက်လာသော သွင်းအားစု ဈေးများကြောင့် စိုက်ပျိုးစရိတ်မှာ တဧကလျှင် ကျပ် ၈ သိန်းကျော်အထိ ရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဆက်လက်၍ ၎င်းက “တောင်သူလက်ထဲမှာ အခုက ငွေမရှိတော့ အခက်အခဲတော့ ဖြစ်တာပေါ့။ တဧကကို မြေဆီ နှစ် အိတ်လောက် ကျွေးရတာကို အခုဆို မကျွေးနိုင်ဘူးလေ။ အဲဒီတော့ အထွက်နှုန်း လျော့တယ်။ စက်ရုံတွေကလည်း အရင် လို ငွေချေးမပေးနိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့ဆိုရင် လွယ်ဂျယ်က နီးတော့ အဲဒီဘက်ကို ပိုသွားတယ်။ သုံးပုံတပုံလောက် သွား တယ်။ အခုကတော့ ပိတ်ထားတယ်” ဟု ဆိုသည်။

လာမည့် နိုဝင်ဘာလ အလယ်ပိုင်းဆိုလျှင် ကြံများ ထွက်ရှိလာတော့မည် ဖြစ်သောကြောင့် ယခုအခြေအနေနှင့်ဆိုလျှင် စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေအထား ဖြစ်နေပြီး ကြံတောင်သူများ အနေဖြင့် တခြားသီးနှံ ပြောင်းစိုက်ရန်လည်း စဉ်းစား နေကြောင်း သိရသည်။

လားရှိုး၊ သိန္နီ၊ ကွမ်းလုံ၊ ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းမှာ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ၏ ဒုတိယ အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး တနှစ်လျှင် ပျမ်းမျှကုန်သွယ်မှု အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်းပေါင်း ၄၀၀ ကျော် ရရှိကြောင်း သိရ သည်။

လက်ရှိတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် ကိုးကန့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသတွင်းရှိ လောက် ကိုင်၊ ကုန်းကြမ်း၊ မော်ထိုက်နှင့် ချင်းရွှေဟော် ဒေသများကို ညမထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားပြီး ဒေသဦးစီးအဖွဲ့က အသွား အလာလည်း ကန့်သတ်ထားသည်။

Source: burma.irrawaddy.com