Restaurants

စာဖိုမှူး ဒီပံလင်္ကာ ခိုစလာဟာ ခါတိုင်း ချက်ပြုတ်စီမံနေကျ စားကောင်းသောက်ဖွယ်ရာတွေကို အသာထားပြီး ကိုယ်ခံအားကို ထောက်ကူပေးတဲ့ ဂျင်း၊ နနွင်းပါတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် ဟင်းလျာနဲ့ ထမင်းဖြူတို့ကို ငှက်ပျောဖက်နဲ့ ထုပ်ပြီး ထမင်းထုပ်တွေ လုပ်တယ်။
coronavirus ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ရောက်လာခဲ့ပြီး ဘန်ကောက်မှာ ဆိုင်ထိုင်စားခြင်းကို ခွင့်မပြုတော့တဲ့ နောက်မှာ စားသောက်စရာတွေကို ထုပ်ပိုးပြီး မှာသူထံ ပေးပို့ကြရတဲ့ အပြောင်းအလဲမှာ စာဖိုမှူး ဒီပံလင်္ကာ ခိုစလာလည်း ပါဝင်နေပါတယ်။ သူက မှာယူသူတွေထံ ပို့ပေးဖို့ ထုပ်ပိုစီမံနေတာ မဟုတ်ဘဲ မရှိဆင်းရဲသားတွေကို ဝေမျှဖို့ စားသောက်စရာတွေကို ထုပ်ပိုးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နေ့တိုင်း ခိုစလာရဲ့ ထမင်းထုပ်တွေကို ဘန်ကောက်မြို့မှာ နေထိုင်ကြသူတွေဖြစ်ပြီး အလုပ်ပြုတ်လို့ ဝင်ငွေ မရှိတော့တာမို့ စားရေးခက်ခဲနေသူတွေထံ ပို့ပေးတယ်။
"အခုအချိန်က ငါးဥစားနယ် ဟင်းလျာအကောင်းစားတွေ၊ ရှန်ပိန်တွေအတွက် အချိန်အခါ မဟုတ်ဘူး။ လူတွေက ဆက်လက်အသက်ရှင်ဖို့ ရုန်းကန်နေကြရတယ်" လို့ သူက ပြောပါတယ်။ကမ္ဘာတစ်လွှားမှာ coronavirus က အထူးကြပ်မတ်ကုသခန်းမှာ ရောက်နေတဲ့ လူနာတွေကိုသာ ဒုက္ခအကြီး အကျယ် ပေးနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဆင်းရဲမွဲတေမျဉ်းရဲ့အောက်မှာ ရောက်နေတဲ့ လူဦးရေးကိုလည်း ဒုက္ခရောက်နေစေတယ်။ အဲဒီလူတွေကို စားဖိုမှူးတွေက ကူညီကြတယ်။

ခိုစလာက အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ မွေးဖွားကြီးပြင်းခဲ့တယ်။ ဘန်ကောက်မှာ Haoma အမည်ဖြင့် စားသောက်ဆိုင် ဖွင့်လှစ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ စာဖိုမှူးတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ စားသောက်ဆိုင်မှာ အားလူအခွံနွှာ၊ ငါးကြေးခွံခွာ၊ ဖက်ရွက်ခင်းပြီး တည်ခင်း စတဲ့ အလုပ်တွေအတွက် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို ငှားရမ်းထားပြီး အများစုမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဇန်နဝါရီ လလယ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ တရုတ်ပြည်ပြင်ပမှာ ကိုဗစ်ကူးစက်လူနာ ပထမဆုံး အတည်ပြုတဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ ဝူဟံက အလည်လာတဲ့ ဧည့်ခရီးသွားဟာ ကူးစက်လူနာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက် နှစ်လအကြာမှာတော့ ဘန်ကောက်ကို lockdown ချလိုက်တယ်။ ထိုင်းကို အလည်လာမယ့် ခရီးသည်တွေရဲ့ နိုင်ငံတွေမှာလည်း ကိုဗစ်ကပ်ဘေး ဆိုက်နေကြပြီ။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ရပ်ဆိုင်းသွားတယ်။တိုင်းပြည်ရဲ့ ဂျီဒီပီ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးသွားတယ်။

စားသောက်ဆိုင်တွေ ဘားတွေ နိုက်ကလပ်တွေ ဟိုတယ်တွေမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေမှာ အလုပ်အတွက် အကာအကွယ် မရှိတာမို့ အရင်ဆုံး အလုပ်ဖြုတ်ခံရတယ်။ စားသောက်ကုန်နဲ့ အဖျော်ယမကာ လုပ်ငန်းကဏ္ဍမှာ ပြည်ပလုပ်သားအများအပြား အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်သွားကြတယ်။ အများစုမှာ နီပေါနဲ့ မြန်မာ နိုင်ငံတို့မှ လာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ခိုစလာက အွန်လိုင်းမှာ စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှု ပြုတယ်။ အလှူခံတယ်။ သူ့စားသောက်ဆိုင်ကို အိန္ဒိယစားသောက်ဆိုင် အဖြစ်မှ ထမင်းထုပ်တွေ ထုပ်ပေးတဲ့ဆိုင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလိုက်တယ်။ အလုပ်မရှိတော့တဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ။ ထိုင်းဆင်းရဲသားတွေကို ထမင်းထုပ်တွေ ပို့ပေးတယ်။

အဆောက်အဦပိုင်ရှင်က ငှားရမ်းခ အခမဲ့ ပေးတယ်။ ဆိုင်မှာ လာစားနေကြဖောက်သည်တွေက ငွေကြေးလှူဒန်းကြတယ်။ သူ့ရဲ့ ထမင်းထုပ်အလှူမှာ တတပ်တအား ပါဝင်ကြတယ်။ ဒီတော့ ဆိုင်မှာ ခန့်ထားတဲ့ အလုပ်သမား ၃၈ ဦးကို သူ လူလျှော့ဖို့ မလိုအပ်တော့ဘူး။

သူ့ရဲ့ ငှက်ပျောထမင်းထုပ် တစ်ထုပ်ဟာ ဆင့် ၆၀ ကုန်ကျတယ်။ သူက အသားမသုံးဘူး။ အသားက သိုးလွယ်တာကြောင့် သူ ရှောင်တယ်။

nytimes.com

zawgyi

ထမင္းထုပ္ ‌ေဝတဲ့ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွ စားေသာက္ဆိုင္ Haoma

ျမန္မာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား အမ်ားစု လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိတဲ့ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲမွာ စာဖိုမႉး ဒီပံလကၤာ ခိုစလာဟာ ခါတိုင္း ခ်က္ျပဳတ္စီမံေနက် စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္ရာေတြကို အသာထားၿပီး ကိုယ္ခံအားကို ေထာက္ကူေပးတဲ့ ဂ်င္း၊ နႏြင္းပါတဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ ဟင္းလ်ာနဲ႔ ထမင္းျဖဴတို႔ကို ငွက္ေပ်ာဖက္နဲ႔ ထုပ္ၿပီး ထမင္းထုပ္ေတြ လုပ္တယ္။
coronavirus ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ေရာက္လာခဲ့ၿပီး ဘန္ေကာက္မွာ ဆိုင္ထိုင္စားျခင္းကို ခြင့္မျပဳေတာ့တဲ့ ေနာက္မွာ စားေသာက္စရာေတြကို ထုပ္ပိုးၿပီး မွာသူထံ ေပးပို႔ၾကရတဲ့ အေျပာင္းအလဲမွာ စာဖိုမႉး ဒီပံလကၤာ ခိုစလာလည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ သူက မွာယူသူေတြထံ ပို႔ေပးဖို႔ ထုပ္ပိုစီမံေနတာ မဟုတ္ဘဲ မရွိဆင္းရဲသားေတြကို ေဝမွ်ဖို႔ စားေသာက္စရာေတြကို ထုပ္ပိုးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေန႔တိုင္း ခိုစလာရဲ႕ ထမင္းထုပ္ေတြကို ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ၾကသူေတြျဖစ္ၿပီး အလုပ္ျပဳတ္လို႔ ဝင္ေငြ မရွိေတာ့တာမို႔ စားေရးခက္ခဲေနသူေတြထံ ပို႔ေပးတယ္။
"အခုအခ်ိန္က ငါးဥစားနယ္ ဟင္းလ်ာအေကာင္းစားေတြ၊ ရွန္ပိန္ေတြအတြက္ အခ်ိန္အခါ မဟုတ္ဘူး။ လူေတြက ဆက္လက္အသက္ရွင္ဖို႔ ႐ုန္းကန္ေနၾကရတယ္" လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ကမာၻတစ္လႊားမွာ coronavirus က အထူးၾကပ္မတ္ကုသခန္းမွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူနာေတြကိုသာ ဒုကၡအႀကီး အက်ယ္ ေပးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ဆင္းရဲမြဲေတမ်ဥ္းရဲ႕ေအာက္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ လူဦးေရးကိုလည္း ဒုကၡေရာက္ေနေစတယ္။ အဲဒီလူေတြကို စားဖိုမႉးေတြက ကူညီၾကတယ္။

ခိုစလာက အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့တယ္။ ဘန္ေကာက္မွာ Haoma အမည္ျဖင့္ စားေသာက္ဆိုင္ ဖြင့္လွစ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ စာဖိုမႉးတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္မွာ အားလူအခြံႏႊာ၊ ငါးေၾကးခြံခြာ၊ ဖက္႐ြက္ခင္းၿပီး တည္ခင္း စတဲ့ အလုပ္ေတြအတြက္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြကို ငွားရမ္းထားၿပီး အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇန္နဝါရီ လလယ္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ျပည္ျပင္ပမွာ ကိုဗစ္ကူးစက္လူနာ ပထမဆုံး အတည္ျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဝူဟံက အလည္လာတဲ့ ဧည့္ခရီးသြားဟာ ကူးစက္လူနာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ႏွစ္လအၾကာမွာေတာ့ ဘန္ေကာက္ကို lockdown ခ်လိုက္တယ္။ ထိုင္းကို အလည္လာမယ့္ ခရီးသည္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ကိုဗစ္ကပ္ေဘး ဆိုက္ေနၾကၿပီ။ ထိုင္းႏိုင္ငံရဲ႕ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ရပ္ဆိုင္းသြားတယ္။တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဂ်ီဒီပီ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ထိခိုက္ဆုံးရႈံးသြားတယ္။

စားေသာက္ဆိုင္ေတြ ဘားေတြ ႏိုက္ကလပ္ေတြ ဟိုတယ္ေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြမွာ အလုပ္အတြက္ အကာအကြယ္ မရွိတာမို႔ အရင္ဆုံး အလုပ္ျဖဳတ္ခံရတယ္။ စားေသာက္ကုန္နဲ႔ အေဖ်ာ္ယမကာ လုပ္ငန္းက႑မွာ ျပည္ပလုပ္သားအမ်ားအျပား အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားၾကတယ္။ အမ်ားစုမွာ နီေပါနဲ႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတို႔မွ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ခိုစလာက အြန္လိုင္းမွာ စည္း႐ုံးလႈံ႕ေဆာ္မႈ ျပဳတယ္။ အလႉခံတယ္။ သူ႔စားေသာက္ဆိုင္ကို အိႏၵိယစားေသာက္ဆိုင္ အျဖစ္မွ ထမင္းထုပ္ေတြ ထုပ္ေပးတဲ့ဆိုင္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုက္တယ္။ အလုပ္မရွိေတာ့တဲ့ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြ။ ထိုင္းဆင္းရဲသားေတြကို ထမင္းထုပ္ေတြ ပို႔ေပးတယ္။

အေဆာက္အဦပိုင္ရွင္က ငွားရမ္းခ အခမဲ့ ေပးတယ္။ ဆိုင္မွာ လာစားေနၾကေဖာက္သည္ေတြက ေငြေၾကးလႉဒန္းၾကတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ထမင္းထုပ္အလႉမွာ တတပ္တအား ပါဝင္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ဆိုင္မွာ ခန႔္ထားတဲ့ အလုပ္သမား ၃၈ ဦးကို သူ လူေလွ်ာ့ဖို႔ မလိုအပ္ေတာ့ဘူး။

သူ႔ရဲ႕ ငွက္ေပ်ာထမင္းထုပ္ တစ္ထုပ္ဟာ ဆင့္ ၆၀ ကုန္က်တယ္။ သူက အသားမသုံးဘူး။ အသားက သိုးလြယ္တာေၾကာင့္ သူ ေရွာင္တယ္။